Ankebut: Örümcek demektir. Kur’an’ın 29. suresinin de adıdır.
Ama sandığın gibi Sevr
Mağarası’ndaki örümcek hikayesi nedeniyle almamıştır sure bu adı. İnsanların yaptıkları yanlış işlerin,
doğru şeyler karşısında bir örümcek ağı gibi dayanıksız kalacağını anlattığı için surenin adı ankebuttur.
Arafat: Robinson Crouse’nin hikayesini hepiniz bilirsiniz. Issız bir adaya düşüp Cuma ile karşılaşana
dek ne kadar da yalnızdı. Şimdi bir de Hazreti Havva ile Hazreti Adem’i düşünün. Koskoca yeryüzünde
ikisinden başka kimse yoktu. Hiç tanımadıkları bu yerde yapayalnızdırlar. Yeni bir eve taşındığınızda,
yeni bir okula başladığınızda yaşadığınız yabancılığı hatırlıyor musunuz? Cennette yaşarken, şeytana
kandıkları için birden bire yeryüzüne taşınan bu iki insan kimbilir nasıl duygular içindeydiler. Hazreti
Havva ile Hazreti Adem yeni yurtlarında birbirlerine Arafat Dağı’nda kavuştu. Ve Yüce Allah onları,
işte burada bağışladı. O günden sonra da Arafat Dağı, inananların biraraya gelerek Allah’ın rahmetine
kavuşacaklarını anlatan bir sembol halini aldı. Hazreti Muhammed veda hutbesini bu dağda yaptı.
Müslümanlar Kurban bayramından bir gün önce Arafat Dağı’nda bulunarak Hacı olurlar.
Arefe: Bayram hazırlıklarının tamamlandığı, baklavaların şerbetlerinin verilip, yeni kıyafetlerin
dolaba asıldığı bu gün, bir türlü bitmek bilmez. Ertesi gün alınacak harçlıkların ve şekerlerin hayaliyle
gözlere uyku girmez. Bayramdan bir gün önceki arefe günü, hangi mevsimde olursa olsun bana kalırsa
yılın en uzun günü ilan edilmeli…
Ashab-ı Suffa: Peygamberimiz için mescid yalnızca namaz kılınan bir yer değildi. İlk emri ‘oku’
olan islam dini, akıl etmeyi ve öğrenmeyi bir ibadet kabul ediyordu. Bu nedenle mescid aynı zamanda
bir okuldu. Hz. Muhammed, bu nedenle Mescid-i Nebevi’nin duvarına bitişik bir gölgelik kurdurdu.
Adı Suffa olan bu gölgelikte, genç, bekar ve yoksul öğrenciler yaşıyordu. Ashab-ı Suffa olarak anılan
bu öğrenciler, İslam’ı bizzat Peygamber Efendimizden öğrendi. En güzel şekilde yaşadı ve gelecek
nesillere aktarılmasında önemli katkılarda bulundu.
Asrı Saadet: Saadet yani mutluluk zamanı denilen bu dönem, Peygamberimiz hayattayken
yaşandı. Onun güzel davranışları ve öğretileri zamanın yalnızca Müslümanlarına değil, tüm insanlarına
adalet, merhamet ve mutluluk yaymıştı.
Âlem: Sabahtan beri sana bir şeyler anlatıyorum. Hep komik taraflarını buluyorsun, bir alemsin…
Âlem dediysem kötü bir şey değil, sakın yanlış anlama. Âlem demek, bütün bir evren demektir. Yani
gözünle gördüğün göremediğin herşeyi içine alan kocaman sonsuzluk.
Belde: “Evladım o kemerin belde olması lazım. Ne diye yerde duruyor?” Sen de benim gibi biraz
dağınıksın galiba. Aslında benim dağınıklığımın nedeni, kendime ait yeterince yerimin, mekanımın
olmayışı. Yani şöyle koca bir evin tüm odalarına, yok yok bir kaç evin, yok yok tüm mahallenin, hatta
tüm çevrenin benim olmasına ihtiyacım var. Ancak bu şekilde eşyalarımı düzgünce yerleştirebilir,
dağınıklığımın üstesinden gelebilirim. Mekan, yer ve çevre anlamına gelen büyük bir beldeye
ihtiyacım var benim.
Beyt: Beyti kebaptan söz ettiğimi sandın ve ağzının suyu aktı bakıyorum. Merak etme, aklına türlü
kebap çeşitleri getirip canını çektirmek değil niyetim. Beyt kelimesinin anlamını söylemek istiyorum
sadece. Beyt Arapça’da ev demek. Beyti kebap da günümüzde lokantalarda yapılsa da, evim kebap
gibi bir anlam taşıyor aslında. Bak benim de canım çekti şimdi.
Beytullah: Beytullah sözlük anlamı olarak Allah’ın evi demek. Küçük kardeşlerimin hemen
bavullarını hazırlamaya başladığını, Allah’ın bu evde yaşadığını sandığını ve onu ziyarete gitmek
istediğini duydum, doğru mu? Kelimenin anlamı her ne kadar Allah’ın evi olsada, aslında Beytullah,
yeryüzünde Allah için yaptırılan ilk ev demek. Allah bizler gibi yaşamak için bir eve ihtiyaç duymaz.
Onun varlığı her yerde ve her an hazırdır. Herhangi bir mekana sığması mümkün değildir. Ama siz yine
de bavullarınızı hazırlayın. Çünkü Allah Kabe’sini ziyaret edenlere, cennette kendisini göstermeyi vaad
ediyor.
Dua: Sevdiklerimizle konuşmak hepimize iyi gelir. İsteklerimizi, sıkıntılarımızı, mutluluk ve
üzüntülerimizi hep sevdiklerimizle paylaşmak isteriz. Bizi sevenler de asla sıkılmazlar sesimizi
duymaktan. Hatta sesimizi duymak için kilometrelerce öteden telefon açan, otobüslere, uçaklara
binip onca yolun zahmetini çeken dedelerimiz ninelerimiz vardır. İşte Allah da, biz kullarını öyle
çok sever, öyle çok sever ki, onunla konuşmamızı ve sesimizi ona duyurmamızı ister. Bu yüzden de
kalbimizden geçen şeyleri dua ederek onunla paylaşmamızdan çok memnun olur. Bunu ibadetlerin en
güzellerinden biri olarak kabul eder.
Emanet: Geçen gün arkadaşım havuza girerken, cebindeki şekeri korumam için bana verdi. “Eğer
şeker şortumun cebindeyken havuza girersem, şekerim erir. Bunu tutabilir misin?” dedi. Ben de
tuttum. Aslında canım da çok şeker yemek istiyordu. Ama şekeri arkadaşım bana korumam için
vermişti. Yemem için değil. Yani onu bana emanet etmişti. Tam o sırada başka bir arkadaş koşarak
gelip elime çarptı. Az kalsın şekeri düşürüyordum. Neyse ki dikkatli ve sağlam bir şekilde tutuyordum
da birşey olmadı. Yoksa arkadaşımın emanetini koruyamamış olurdum. Neyse arkadaşım havuzdan
çıktıktan sonra bana dedi ki, “Şekerimi tuttuğun için teşekkür ederim. Gel şimdi birlikte dolabıma
gidelim. Çünkü orada bir tane daha şeker var. Onu sana vermek istiyorum.” İyi ki de sabredip şekeri
yememişim. Eğer öyle yapsaydım, hem suçluluk duyacaktım, hem de güvenilmez biri olacaktım. Oysa
şimdi keyifle arkadaşımın hediye ettiği şekerimi yalayabilirim.
Farz: Allah bizler için herşeyin en iyisini bilendir. Yani nasıl yaşarsak daha mutlu olacağımızı, neler
yaparsak sonunda sevineceğimizi bilir. Bunun için de bizlere Kur’an’ında öğütler vermiştir. Bu
öğütlerin bir kısmını kesin bir şekilde yapmamızı ister. Yapmamamız halinde hem kendimize kötülük
etmiş olacağımız, hem de Allah’ın hoşnutluğundan uzaklaşacağımız bu şeyler, farz olarak adlandırılır.
Farzlar, pille çalışan bir oyuncağın pilleri gibidir. Onlar olmadan oyuncağın çalışması nasıl mümkün
görünmüyorsa, farzları uygulamadan iyi bir müslüman olmak da imkansızdır.
Hac: İslam dini, büyüklerimizi, akrabalarımızı, sevdiklerimizi hatta bizden önce yaşamış insanların
kabirlerini ziyaret etmemizi bize sıkça öneriyor. Ziyaretin bu kadar önemsendiği dinimizde,
ziyaretlerin en güzeli olan Kâbe’ye gidiş; hac ibadeti olarak islamın beş şartı arasında yer alıyor.
Zilhicce ayı içinde gerçekleşen bu ibadeti, maddi durumu uygun olan her yetişkin Müslümanın
mutlaka yapması gerekiyor.
Hacı: Hac ibadetini yerine getiren kişiye denir. Bizler yalnızca yaşlı teyze ve amcalara hacı hitabını
kullanıyoruz ama, işin aslı; maddi imkanları yeterli olan her yetişkin Müslümanın hacı etmesi kesin bir
şekilde emredilmiştir. Yani haccetmek hepimize farzdır.
Hacerü’l- Esved: İlerde Zemzem suyunun hikayesinde Hazreti Hacer’den bahsedeceğim zaman,
Hacerü’l- Esved’in de onunla ilgili bir şey olduğunu zannedebilirsin. Ama öyle değil. Hacer, Arapça’da
taş demek. Esved ise simsiyah anlamına geliyor. Hazreti İbrahim’in kabenin duvarına yerleştirdiği
siyah taşa Hacerü’l- Esved deniliyor.
Hamd: Dünya bizler için yaratılmış harika bir yer. Vücudumuz yaşayabilmemiz için tasarlanmış
mükemmel bir makine gibi. Annemiz, babamız, kardeşlerimiz, arkadaşlarımız, çevremizdeki
hayvanlar, yediğimiz yiyecekler, içtiğimiz su, şu an bunları okuyabilmeni sağlayan gözlerin, aklın ve
hafızan, hepsi ama hepsi Allah’ın sana hediyesi. Arkadaşın seninle simidini paylaştığında ya da annen
sana bir sakız aldığında teşekkür ettiğinie eminim. Peki Allah’a her saniye almanı sağladığı hava,
uzayan saçların ve tırnakların, yiyeceklerin tadını alan dilin ve sayamayacağım sonsuz nimetleri için
teşekkür etmek ister misin? İşte bu teşekküre hamd diyoruz.
Hazret: Bu kelimeyi sıkça duyuyorsun. Peki anlamını hiç merak ettin mi? Haydi bir tahminde bulun.
Kimlerin isimlerinden önce bu kelimeyi kullanıyoruz? Peygamberlerin, bilgin, düşünür, devlet adamı
gibi herkesin sevdiği ve kıymet verdiği önemli kişilerin… Hazret kelimesi yüceltme için kullanılan bir
ifadedir. Bu sebeple saygı duyulan kişilerin isimlerinin başına getirilir. Genellikle eskiden yaşamış
önemli kişilere hazret denildiğini sanıyorsan yanılıyorsun. Sen de yaşantın ve yaptıklarınla insanların
gelecekte “Hazret” lakabı ile andığı biri olabilirsin. Ne dersin?
Hicaz: Hac ve umre ibadetlerinin gerçekleştirildiği bölgeye Hicaz denilir.
Hicret: Hiç evinin çatısına bir leylek yuva yaptı mı? Leylekler ilkbaharda gelip kendilerine çatılarda
yuva yaparlar. Sonbaharda birlikte hava koşulları kötüleşince, leyleklerin yaşamını olumsuz şekilde
etkilemeye başlayınca, onlar da sıcak memleketlere göç ederler. Ama hep orada kalmazlar. Havalar
ısınıp, onların yaşamları için uygun şartlar oluşunca, çatıya tekrar dönerler. İşte Peygamberimiz
ve ona inanan müminler de, memleketleri olan Mekke’de zor günler yaşıyordu. Müşrikler onların
inandıkları gibi yaşamlarını engelliyor, türlü işkencelerle hayatlarını tehdit ediyordu. Müslümanlar
da, Allah’ın emri ile 622 yılında Medine’ye göç etti. İşte bu olaya Hicret diyoruz. Hicri takvimin de
başlangıcı olan bu tarih oldukça önemlidir. Çünkü Müslümanlar Medine’de daha da güçlenmiş ve
doğdukları topraklara Mekke’nin fatihleri olarak geri dönmüşlerdir.
Hicri Takvim: Bir yılda kaç ay var? Peki bu ayların isimlerini biliyor musun? Dilersen bir de ben
sayayım. Muharrem, safer, rebiyyülevvel, rebiyyülahir, cemaziyelevvel, cemaziyelahir, recep, şaban,
ramazan, şevval, zilkade, zilhicce. Ramazan dışındaki ayların isimlerini pek duymamış olabilirsin. Ama
biliyor musun, dünyada yalnızca güneşin hareketlerini esas alıp; ocak ayı ile başlayan ve aralık ayı
ile biten miladi takvim kullanılmıyor. Müslümanlar oruç ve hac gibi ibadetlerini, gökyüzündeki ayın
hareketlerini esas alan başka bir takvime göre yapıyorlar. Başlangıç yılı Peygamberimizin hicreti ile
başlayan bu takvime ‘Hicri Takvim’ deniliyor. Hicri takvimde bir yıl bazen 354 bazen ise 355 günde
tamamlanıyor.
Hira Mağarası: Düşünmek, bir konuya yoğunlaşmak ya da bazı şeyleri daha iyi anlamak
istediğinde yalnız kalmayı tercih eder misin? Hazreti Muhammed, kendisine peygamberlik
indirilmeden önce öyle yapardı. Yalnız kalmak için seçtiği yer, Hira Mağarası’ydı. Cebrail Aleyhisselam
ilk vahyi burada getirdi. Kur’an-ı Kerim’in ilk emri olan ‘oku’ bizlere Hira Mağarası’nda hediye edildi.
Hutbe: Cuma ve bayram namazlarında minberde okunan dua ve verilen öğütlere Hutbe denir. Ne
dersin, minbere çıkınca bir de hutbe denemesi yapabilir misin?
Hüsn: Hüzün demedim yahu, hemen dudağını sarkıtma. Hüsnü ya da Hüsniye ismini duymuşsundur.
İşte bu isimlerin kökü olan kelimeyi söyledim. Hüsn dedim. Yani güzellik…
İhram: Okula giderken neden forma giydiğini hiç düşündün mü? Forman, senin hangi okulun
öğrencisi olduğunu gösteren sembolik bir kıyafettir. Toplumda belli görevleri olan yetişkinler de
üniformalar giyer. Mesela polisler, askerler, doktorlar ve hemşireler. Peygamberler, insanların ebedi
mutluluğa ulaşması konusunda eğitimlerini bizzat Cenabıhak’tan almış en yüce öğretmenlerdir. Ve
ilk insan, ilk peygamber Hazreti Adem’den günümüze, Kâbe yeryüzünün ilk mabedidir. Bu mabedin
ziyaretçisinin giydiği kıyafete de ‘ihram’ denir. Hacılar, ibadetlerini yerine getirirken ihramlarını
giyerler. Erkekler iki parçadan oluşan dikişsiz ve beyaz örtülere bürünür. Kadın için tek tip bir kıyafet
zorunluluğu yok. Biliyorsun onlar farklı giyinmeyi severler. Allah, örtünme kurallarına uygun olmak
koşuluyla kıyafetlerini sevdikleri ve istedikleri gibi giyinme konusunda kadınları serbest bırakmış.
“Ama okulun öğrencisi oldukları nasıl anlaşılacak?” diyorsan, onun da bir yolu var. Allah kadınları,
kendilerine helal olan bir erkekle hacca gitmeleri konusunda uyarmış. Yani erkekler ihram giyecek,
kadınlar da ihramlı erkeklerin yanında olacak.
İlk mescid – Kuba: Mahallenizdeki caminin ne zaman yapıldığını biliyor musun? Peki ya kim
tarafından yaptırıldığını? Müslümanların ilk ibadethânesi olan Kuba mescidi, Peygamberinizin isteği
üzere 622 yılında yaptırıldı. Bu tarihi hatırladın değil mi? Mescidin yapımının Hicret ile aynı tarihe
denk gelmesi tesadüf değil. Peygamberimiz arkadaşları ile hicret ederken, Kuba denilen yerde bir
süre konakladı. Sonrasında da buraya bir mescid inşa edilmesini istedi. İşte bu mescid İslam’ın ilk
ibadethânesi olan Kubu Mescidi idi.
İstikamet: Bu sözü en çok uçaklarda duyarsın. Uçak havaalanından kalkıp nereye gidiyorsa, o yön
uçağın istikametidir. Okula gitmek için evden çıktğında senin istikametin de okuldur. Yani gidilecek
yöne istikamet denir.
Kusva: Kusva’yı tanıyorsun. O, Peygamberimizin devesiydi. Peygamberimizin onunla birlikte neler
yaptığından bahsedeyim istersen sana. Mesela Mekke’den Medine’ye onun sırtından hicret etti.
Medineli müminler onu evlerinde ağırlamaka için yarışıyordu. Peygamberimiz ev sahibini seçme
kararını, sevgili devesi Kusva’ya bıraktı. Hudeybiye Savaşı’nda onun sırtındaydı. Arafat Dağı’nda
Veda Hutbesi’ni okurken de öyle… Hazreti Muhammed’e Cebrail (a.s.) tarafından Maide Suresi
vahyedilirken, Rasullallah üzerindeydi. Vahye şahit olma şerefine erdi. Peygamberimizin vefatının
ardından üzüntüsünü tıpkı insanlar gibi ağlayarak gösterdi. O günden sonra tüm zamanlarını Bedir
şehitliği ile Peygamber efendimizin kabri arasında gözü yaşlı dolaşarak geçirdi.
Mescid: Mescid denilince; namaz kılmak için yapılmış, camiden daha küçük yerler aklımıza
geliyor. Halbuki ilk Müslümanlar mescidlerini; ibadet etmek, fikir alışverişinde bulunmak, kararlar
almak, sevinç ve üzüntüleri paylaşmak, bilgi edinmek ve eğitim almak için inşa ediyorlardı. Sözlük
anlamı ‘secde edilen yer’ olan mescidin ilk örneği Kuba Mescidi’dir. Yeryüzünün ilk mescidi ise
Kâbe’dir.
Mescid-i Haram: Aslında sen bunu biliyorsun. Peygamberimizin doğum yeri olan Mekke’de
bulunan Kâbe’yi içine alan büyük mescidden bahsediyorum. Hürmetli, saygı duyulan mescid anlamına
geliyor. Aman kafalar karışmasın. Caminin küçüğü olan mescidlerden değil. Aksine bu mescid
yeryüzünün en büyük en görkemli en önemli mescidi.
Mescid-i Nebevi: İşte yine görkemli bir mescid daha. Peygamberimizin Mekke’den Medine’ye
göç ettikten sonra yaptığı ilk şey Medine’ye yakışır güzellikte bir mescid inşa etmek olmuş. Bir gün
göç etmem gerekirse gittiğim yerde önce kendime güzel bir apartman yaptırırım diyen arkadaş!
Duyuyor musun?
Mülk: Odandaki yatak, kitaplığındaki kitaplar, kalemlerin, çantan, ayakkabıların, elbiselerin,
şampuanın, sana ait olan herşey mülkün. Allah’ın sahip olduğu herşey ise onun mülkü. Yani bu
durumda sence kainattaki mülkün asıl sahibi kim?
Minber: Camilerin içinde sağ tarafta duran merdivenli yapıları bilirsin. Hani Cuma günleri imamların
çıkıp, konuşma yaptığı şu üçgenimsi yeri diyorum. Eminim oraya en az bir kere çıkmış ya da çıkmaya
teşebbüs etmişsindir. İşte onun adı minber. Hala minbere çıkmak istiyorsan, cami imamından izin
istemelisin. Sana yardımcı olacaktır.
Nida: Heeey arkadaş, beni duyabiliyor musun? Sana sesleniyorum. Haklısın seslenmem için
konuşmam gerekirdi. Halbuki ben yazıyorum. Sana sesimle seslenseydim, buna nida da diyebilirdim.
Nimet: Yok yok okuldaki aşçı Nimet Teyze’den bahsetmiyorum. Çok iyi, mutlu ve cömert biri
biliyorum. Adının anlamına çok uyan bir kişiliği var yani. Nimet, iyilik, rızık ve mutluluk demek.
Peygamber: Yeni aldığın ve nasıl oynanması gerektiğini bilmediğin bir oyuncağın olduğunu düşün.
Kutuyu açınca ne yaparsın? Oyunun nasıl oynandığını anlamak ve oyuncağı bozmadan oynayabilmek
için, kuralları anlatıp, oyuncağın doğru çalışma şeklini tarif eden kitapçığı okursun. Kainatı ve bizleri
yaratan yüce Rabbimiz de nasıl yaşarsak doğru, neleri yaparsak yanlış olacağını anlattığı kitaplar
yolladı bize. Bu kitaplar bir hediye paketinin içinden çıkmadı tabii ki. Cebrail adlı büyük bir melek,
Allah’ın sözlerini bizler gibi birer insan olan peygamberlere iletti. Peygamberler de bu sözleri, bizlere
öğretti. Onlar yeryüzünün gelmiş geçmiş en iyi öğretmenleri.
Rahmet: Hiç düşündün mü neden biri vefat ettiğinde “Allah rahmet etsin” denilir? Çünkü
ölerek aramızdan ayrılan yeni yurduna doğru yolculuğa çıkan kişiye Allah merhamet ederse, bu
o kişi için başına gelebilecek en güzel şey olacaktır. Allah, merhamet ettiğini sonsuz güzellikler ve
nimetlerle donattığı cennetine koyacaktır. Rahmet, merhamet demektir. Ve Allah merhametlilerin en
merhametlisidir.
Ravza-i Muttahhara: Peygamberimiz hala, onu sevgiyle bağrına basan Medinelilerin misafiri.
Kabri Mescid-i Nebevi’nin içindeki Ravza-i Mutahhara’da bulunuyor. Ravza Arapça’da bahçe
mutahhara ise temizlenmiş ve takdir edilmiş anlamına geliyor. Yeryüzünün en kıymetli insanının
şereflendirdiği böyle bir bahçe, başka bir adla anılmazdı ki zaten.
Rehber: Telefonla arkadaşını aramak istediğinde numarasını bulmak için rehbere bakarsın. Hiç
bilmediğin bir yere tatile gittiğinde ya da müze ziyaretinde de çoğu kez orayı ve oradaki şeyleri iyi
bilen birine, yani bir rehbere ihtiyaç duyarsın. Yani bilmediğin konularda sana yol gösteren, doğruyu
bulmana yardımcı olan her şey bir rehberdir aslında.
Rızık: Küçükken babanın neden işe gittiğini sorduğun olmuştur. Mutlaka birileri de sana “Rızık
kazanmak için,” demiştir. Çalışan kişilerin para kazandığını bildiğin için rızkın para anlamına geldiğini
sanman normal. Para da bir rızıktır ama, aslında hayatımızın devamını sağlayan herşey bizim
rızkımızdır. Soluduğumuz hava, misafirlikte içtiğimiz bir bardak su, komşu teyzenin ağaçından koparıp
uzattığı bir avuç dut, piknikte arkadaşımızın getirdiği ve bizim de tadına baktığımız börek, aslında
Allah’ın bize nasip ettiği rızıklardır.
Salavat: Telefonda konuşurken, bir tanıdığımızla karşılaştığımızda, internette yazışırken,
karşımızdakinin yanında olan sevdiklerimize sık sık selam göndeririz. Selam göndermek, o kişiye olan
sevgimizi, onu hatırladığımızı, özlediğimizi anlatan bir ifadedir. Peygamber Efendimiz ebedi alemde,
alemleri yaratan Yüçe Allah’ımızla birlikte. Ve bizler ona selam göndermek istediğimizde “Allahümme
salli ala seyyidine Muhammed” diyoruz. Bu selamı da salavat olarak adlandırıyoruz.
Say: Hac’dan gelen zemzemi lıkır lıkır içtiniz. Afiyet şifa olsun. Onu size getirenler, taşırken epey
yorulmuş olmalılar. Teşekkür ettiniz mi? Zemzem suyu çıkana kadar, Hazreti İbrahim’in eşi Hacer de
epey yorulmuştu. Yanında getirdiği su bitip de bebeğine içirecek su bulamayınca, Mekke’deki Safa ve
Merve tepesinin arasında yedi defa gidip gelmiş, su bulmak için çabalamıştı. İşte onun bu çabalayışı,
bugün Hacca ve umreye giden Müslümanlarca taklit ediliyor. Buna da “Say” deniliyor. O gün ona
yardım edip, yeryüzünün en bereketli suyunu hediye eden Yüce Rabbimiz; bizlere sonsuza kadar
yardım edeceğini, sözlerin en güzeli olan Kur’an-ı Kerim’de kesin bir dille vaad ediyor. Teşekkür ettik
mi?
Sevr Mağarası: Hicret sırasında Peygamberimizin saklanmasına yardım eden örümcek ve güvercin
hikayesini bildiğine eminim. Hani Hazreti Peygamber, en yakın arkadaşı Hazreti Ebu Bekir’in peşine
Mekkeli müşrikler düşmüştü. Onlar da bir mağaraya saklanmıştı. Bir örümcek de mağaranın girişine
ağ kurmuştu. Böylece müşrikler, içeriye yakın zamanda birilerinin girmiş olacağını akıl edememişti…
İşte bu mağaranın adı Sevr.
Şavt: Teyzelerin sözüne uyup, tek dönüşte sehpayı turlamaktan vaz mı geçtin yoksa? Desene tavaf
provan tek şavtla sona erdi. Şavt ne mi? Kabe’nin etrafında bir kez dönmek tabi ki.
Şifa:
Kışın hasta olmamamız için annemizin bize çaylarını içirdiği şifalı otları, diğerlerinden ayıran
şeyin ne olduğunu biliyor musun? Yani ineklerin yediği çimenle nane arasındaki fark ne? İkisi de
toprakta yetişiyor ve ikisininde rengi yeşil. Bir tanesi bizim yememize uygun değil. Üstelik yediğimizde
zarar bile verebilir. Diğeri ise vücudumuzu güçlendirir, hastalığımızla savaşır, iyileşmemiz için
yardımcı olur. İşte şifalı dediğimiz otlar böyle kahraman otlardır. Şifa, fiziksel ya da manevi anlamdaki
rahatsızlıklarımızdan kurtulmamız demektir.
Tavaf: Dur evladım biraz, başım döndü, diyen misafir teyzeler, sehpanın çevresinde dört
dönmenden rahatsız olmuş olabilirler. Nereden bilsinler senin tavaf pratiği yaptığını. İstersen onlara
Hacer-i Esved’in hizasından başlayarak Kâbe’yi sola alıp yedi defa Kâbe etrafında dönmenin tavaf
etmek olduğunu söyleyebilirsin. Belki onları sehpa çevresinde tavaf pratiği yapmaya davet edersin.
Tufan: Arkadaşlarından adı Tufan olan var mı? Acaba bebekken çok şiddetli mi ağlıyordu ki ona
bu ismi koymuşlar, bir sorsanıza? Tufan aslında, Nuh Peygamber zamanında yağan bir yağmurun
adı. Ama o yağmur o kadar şiddetli bir yağmurdu ki, bütün dünya su altında kaldı. Yalnızca Nuh
Peygamber’e inanan ve onunla birlikte olanlar bu tufandan kurtulabildi.
Türbe: İnsanlık için faydalı şeyler yapan kişiler asırlar geçse de unutulmaz ve hep hatırlanırlar. Pek
çoğumuz onları görmüş olabilmeyi hayal ederiz. Biz onları artık göremesek de, kabirlerini ziyaret
ettiğimizde onlar bizlerden haberdar olurlar. Dualarımız onlara verilmiş birer hediye olur. Şimdi
bir düşünün, İstanbul’u fetheden Fatih Sultan Mehmet zamanında yaşasaydınız, belki de bu koca
padişahın huzuruna hiç çıkamayacaktınız. Ama şimdi onun için yapılmış olan türbesine gidebilir
ve ona bir fatiha okuyabiliriz. Ya da Allah’ın Rasulü çok Sevgili Peygamberimizin türbesinde dua
ettiğinizde, ziyaretizin onu memnu edeceğine emin olabilirsiniz. Tüm bunları niçin mi anlattım? Tabii
ki insanlığın sevdiği ve saygı duyduğu kişiler için yapılan kabirlerin, türbe adıyla anıldığını anlatmak
için…
Umre: Çok sevdiğiniz büyüklerinizi yalnızca bayramlarda; harçlık, şeker ve baklava ikramları için
mi ziyaret edersiniz? Yoksa onları her zaman özler ve vakit buldukça gidip hasret mi giderirsiniz?
Müslümanlar, çok sevdikleri peygamberleri Hazreti Muhammed’in doğduğu, büyüdüğü ve yaşadığı
toprakları o kadar özler ki, yalnızca Hac ibadetinin gerçekleştiği Zilhicce ayında değil, yılın diğer
günlerinde de fırsat buldukça ziyaret etmek isterler. İşte bu ziyaretler, Umre olarak adlandırılmıştır.
Harçlık, baklava ve şekerden mükellef bir bayram paketi olmasa da, sevgi dolu kucaklaşma garantisi
vardır.
Vahiy: Allah’ın Cebrail (a.s.) vasıtasıyla Peygamberine ilettiği sözlerine vahiy denir.
Vakfe: Hacı olmak için Arafat Dağı’ndaki bekleme, durma ibadetine vakfe denir.
Yadigar: Bu kelime günümüzde pek de kullanılmıyor. Belki eski şarkılarda falan duymuş olabilirsin
yadigar sözcüğünü. Sorsan anlamının hediye olduğunu söyleyenler çıkabilir. Ama aslında tam
olarak hediye değildir yadigar. Hediye, bir kişiye senin verdiğin şeydir. Ama yadigar sana ait olan
bir şeyin seni sevenlere seni hatırlatmasıdır. Mesela anneannende unuttuğun bir oyuncağın,
yanında olmadığın zamanlarda anneannenin sana olan hasretini gidermesine yardımcı olabilir. Ya da
anneannenin babasından kalan bir saat, hiç tanımadığın bu büyük deden hakkında sana fikir verebilir.
Güzel şeyler hissettirebilir. Güzel vatanımız da, Kurtuluş Savaşı’nda kahramanca çarpışan, canları
pahasına onu bizlere bırakan atalarımızın bir yadigarıdır bize.
Zemzem: Hac veya umre ziyaretinden dönenlerin yanlarında bidon bidon zemzem suyu
getirdiklerini görüp sular kesik mi sandınız, kuraklık mı olacak, niye ta oradan su taşıdınız diye
şaşkınlığa düşen sevgili mor gözlüklü arkadaş! Zemzem suyu senin bildiğin sulardan değil. Bu su
yüzyıllar önce kâbe yakınlarında çıkmış. Yeryüzündeki suların en güzeli, en değerlisidir. Zemzem
yatarak değil kıbleye karşı ayakta dua edilerek içilir. Artık ne diliyorsan Allah’tan, hem iç hem dile.
Yalnız ikisini aynı anda yapmaya kalkma. Glup glup…
Zilhicce: Hicri takvimin 12. ayına Zilhicce deniliyor. Hac ibadeti de bu ayda gerçekleştiriliyor.